Στραβά δόντια: Τι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσουν στην στοματική υγεία

Αν έχετε στραβά δόντια, έχει ζωτική σημασία να τα αξιολογήσει ο οδοντίατρός σας, διότι η κακή σύγκλειση δεν απειλεί μόνο το χαμόγελό σας, αλλά και τα δόντιά σας καθαυτά ή ακόμα και τη γνάθο σας.

Οι κίνδυνοι αυτοί απορρέουν από τις δυσκολίες στον καθαρισμό των δοντιών, αλλά και στα προβλήματα μάσησης που μπορεί να δημιουργούνται. Τα προβλήματα αυτά οδηγούν σε μία αλληλουχία διαταραχών οι οποίες, αν δεν αντιμετωπιστούν, μπορεί ν καταλήξουν έως και στην απώλεια των δοντιών.

Όπως εξηγεί η δρ Κατερίνα Δούμα-Μιχελάκη, ειδική ορθοδοντικός παιδιών και ενηλίκων, κατά την κακή σύγκλειση τα δόντια της άνω γνάθου δεν βρίσκονται σε αρμονική σχέση με εκείνα της κάτω γνάθου. Μπορεί επίσης να είναι πεταχτά, συνωστισμένα, αραιά ή με κενά ανάμεσά τους.

Τα προβλήματα αυτά συνήθως εμφανίζονται στην παιδική ηλικία, μετά την αλλαγή των πρώτων (νεογιλών) δοντιών με τα μόνιμα. Ωστόσο παρατηρούνται και σε πολλούς ενήλικες. Μπορεί να οφείλονται στα δόντια καθαυτά ή/και σε πρόβλημα στα οστά της γνάθου.

Οι κατηγορίες της κακής σύγκλεισης

Η κακή σύγκλειση των δοντιών ταξινομείται σε διάφορες κατηγορίες, αναλόγως με τα προβλήματα που προκαλεί. Η συχνότερη είναι η λεγόμενη ορθοδοντική ανωμαλία Ιης τάξης. Σε αυτήν, τα οστά των γνάθων συνήθως είναι αρμονικά και τα ορθοδοντικά προβλήματα περιορίζονται στα δόντια καθαυτά. Μπορεί να παρατηρηθούν:

• Συνωστισμοί δοντιών
• Έκτοπα ή έγκλειστα δόντια
• Αραιοδοντίες
• Ασυμμετρίες
• Χασμοδοντίες

Σταυροειδείς συγκλείσεις

Ακολουθεί η ορθοδοντική ανωμαλία ΙΙης τάξης. Αυτή μπορεί να οφείλεται σε σκελετικά ή οδοντικά αίτια. Μπορεί, λ.χ., το οστό και τα δόντια της άνω γνάθου να προεξέχουν σε σημαντικό βαθμό ως προς τα κάτω, με συνέπεια:

• Αδυναμία σωστής επαφής των δοντιών
• Προδιάθεση για κατάγματα στα δόντια που προεξέχουν
• Τραυματισμό των ούλων

Υπάρχει και μια μικρή κατηγορία ενηλίκων ασθενών στους οποίους, αν δεν αντιμετωπισθούν εγκαίρως προβλήματα που αφορούν μικρογναθίες της κάτω γνάθου, απαιτείται συνδυασμός ορθοδοντικής και γναθοπροσωπικής χειρουργικής.

Τέλος, υπάρχει η ορθοδοντική ανωμαλία ΙΙΙης τάξης που επίσης μπορεί να είναι σκελετική ή οδοντική. Εκδηλώνεται όταν υπάρχει προβολή των δοντιών και του οστού της κάτω γνάθου, με συνέπεια τα κάτω δόντια να εξέχουν περισσότερο από τα πάνω.

Απαραίτητη η έγκαιρη παρέμβαση

Η έγκαιρη παρέμβαση στα προβλήματα αυτά κυρίως κατά την εφηβεία, είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς επηρεάζει έντονα την αισθητική του προσώπου αλλά και την ψυχική υγεία. Επίσης, έντονες τέτοιες σκελετικές δυσαρμονίες έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα, όταν στην ενήλικη ζωή συνδυαστούν με ορθογναθική χειρουργική.

Όπως προαναφέρθηκε, η κακή σύγκλειση των δοντιών δεν πρέπει να αφήνεται χωρίς θεραπεία διότι, ανάλογα με τη σοβαρότητά της, επηρεάζει τη στοματική υγεία. Η δρ Δούμα-Μιχελάκη εξηγεί τους κίνδυνους και τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν.

Φτωχή στοματική υγιεινή

Ο συνωστισμός και η κακή σύγκλειση των δοντιών δυσκολεύουν τον σωστό καθαρισμό τους, κυρίως στα διαστήματα μεταξύ των δοντιών. Η δυσκολία αυτή ανοίγει το δρόμο στην ανάπτυξη των πιο συχνών οδοντικών προβλημάτων:

• Της ουλίτιδας και άλλων νόσων του περιοδοντίου
• Της τερηδόνας

Ουλίτιδα και τερηδόνα

Η ουλίτιδα και η τερηδόνα είναι τα πιο συχνά οδοντικά προβλήματα ακόμα και στους ανθρώπους με τέλεια εφαπτόμενα δόντια. Ωστόσο, ο κίνδυνος εκδήλωσής τους είναι αυξημένος σε όσους έχουν προβλήματα σύγκλεισης των δοντιών.

Αυτό οφείλεται κυρίως στις δυσκολίες κατά τον καθαρισμό των δοντιών. Τεμάχια τροφής μπορεί να παγιδευτούν σε δύσκολα προσβάσιμα σημεία, στα οποία μπορεί να αναπτυχθούν βακτήρια, δημιουργώντας την οδοντική μικροβιακή πλάκα.

Όταν η πλάκα δεν αφαιρείται εγκαίρως και σωστά, μετατρέπεται σε τρυγία (πέτρα). Πάνω στην τρυγία συσσωρεύονται νέα στρώματα μικροβιακής πλάκας και το όλο πρόβλημα εντείνεται.

Φθορά της αδαμαντίνης ουσίας

Η αδαμαντίνη ουσία (σμάλτο των δοντιών) είναι η εξωτερική, σκληρή στοιβάδα των δοντιών που τα προστατεύει από την τερηδόνα και τις βλάβες.

Η κακή σύγκλειση των δοντιών μπορεί να οδηγήσει στη μόνιμη φθορά της, λόγω της συνεχούς τριβής των δοντιών μεταξύ τους. Η φθορά αυτή μπορεί να οδηγήσει σε αυξανόμενη ευαισθησία στα πολύ ζεστά και στα κρύα τρόφιμα και ροφήματα, καθώς και σε «θολή» εμφάνιση των δοντιών.

Τα δόντια με φθαρμένη επιφάνεια καθίστανται επίσης ευάλωτα στην οδοντική πλάκα και την τερηδόνα.

Καταπόνηση της γνάθου

Η κακή σύγκλειση των δοντιών μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία της γνάθου και να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως:

• Επίμονους πονοκεφάλους
• Πόνους στ’ αυτιά
• Πόνους στον αυχένα

Πώς συμβαίνει αυτό; Στη ρίζα του προβλήματος βρίσκεται το γεγονός ότι η κακή σύγκλειση εμποδίζει τις φυσιολογικές κινήσεις της μάσησης. Η συνέπεια είναι να καταπονούνται οι μύες και οι τένοντες της γνάθου, καθώς μονίμως πρέπει να λειτουργούν πιο σκληρά ή με διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι είναι το φυσιολογικό.

Η καταπόνηση αυτή μακροπρόθεσμα καταβάλλει ολόκληρη την περιοχή της γνάθου και τους παρακείμενους ιστούς, οδηγώντας στους πονοκεφάλους και τα άλλα προβλήματα που προαναφέρθηκαν.

Πεπτικά προβλήματα και δυσθρεψία

Όταν τα δόντια δεν εφάπτονται σωστά, είναι δύσκολο να επιτελέσουν σωστά το ρόλο τους, που είναι το δάγκωμα και η μάσηση. Όπως προαναφέρθηκε, η συνέπεια είναι η καταπόνηση των μυών και των τενόντων της γνάθου.

Μακροπρόθεσμα, η καταπόνηση αυτή μπορεί να οδηγήσει και σε δυσθρεψία (κυρίως υποσιτισμό) και πεπτικά προβλήματα. Η δυσθρεψία εκδηλώνεται όταν η ποσότητα σε θερμίδες και θρεπτικά συστατικά που προσλαμβάνει κάποιος μέσω της τροφής, δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού του.

Όσον αφορά τα πεπτικά προβλήματα, όποιος καταπίνει αμάσητη την τροφή του κινδυνεύει κατ’ αρχάς από δυσπεψία και ακολούθως από ελλιπή απορρόφηση θρεπτικών συστατικών από την πεπτική οδό. Επιπλέον, είναι γνωστό ότι τα πεπτικά προβλήματα μπορεί να επηρεάσουν και την οσμή που αναδύει το στόμα.

«Η κακή σύγκλειση των δοντιών δεν είναι ένα απλό, αισθητικό πρόβλημα, αλλά μία σοβαρή διαταραχή με ποικίλες επιπτώσεις στην στοματική υγεία», υπογραμμίζει η δρ Δούμα-Μιχελάκη. «Αν αντιμετωπίζετε οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα προβλήματα, είναι σημαντικό να συμβουλευθείτε αμέσως τον οδοντίατρό σας για να μάθετε αν αντιμετωπίζετε πρόβλημα κακής σύγκλεισης των δοντιών και να συζητήσετε τις θεραπευτικές επιλογές σας».

Φωτογραφία: iStock